23 mei 2012

Ervaring met Monovision

Aangespoord door vriend Rob heb ik een monovision bril aangeschaft. Monovision is een oogcorrectie door middel van een bril of contactlenzen voor mensen die bijziend en verziend zijn. Als je bijziend bent zoals ik, dan kun je slecht in de verte zien. Deze afwijking kan op jonge leeftijd ontstaan, bij mij begon het ongeveer op de leeftijd van 12 jaar. Om deze afwijking te corrigeren krijg je een bril of lenzen met verkleinende glazen. Verziendheid is de naam voor mensen die een leesbril nodig hebben. De meeste mensen krijgen hier mee te maken tussen hun 40ste en 50ste. Een leesbril heeft vergrotende glazen.

Ik ben bijziend en sinds kort ook verziend. Zonder bril kan ik nog maar een beperkte afstand scherp zien, alles wat verder weg en wat dichterbij is wordt wazig. De gebruikelijke manier om deze oogafwijking te corrigeren is een bril met variofocus: de glazen zijn in de bovenste helft verkleinend, en lopen over naar vergrotend onder in de bril. Deze glazen zijn schijnbaar moeilijk te slijpen en daardoor erg duur. Ik heb geinformeerd, en de goedkoopste variant bij de geodkooptse opticien kost ongeveer 400 euro. Van deze goedkope variant wordt echter afgeraden, omdat daarbij het leesgedeelte onderin de glazen erg smal is. Je moet dan bij het lezen je hele hoofd meebewegen van links naar rechts om "in focus" te blijven.

Een andere mogelijkheid is monovision. Normaalgesproken wordt dit alleen met contactlenzen gedaan, omdat mensen meestal contactlenzen hebben genomen die geen bril willen dragen. Variofocus bestaat weliswaar ook voor contactlenzen, maar schijnbaar is dat niet altijd een bevredigende oplossing. Bij monovision wordt het ene oog normaal gecorrigeerd voor het kijken in de verte, en het andere oog wordt zo gecorrigeerd alsof je een leebril draagt. Het ene oog kan nu scherp kijken in de verte, en het andere oog dichtbij. De hersenen voegen dan deze twee beelden samen zodat je niet alles half scherp en half wazig ziet. Dit heeft net als variofocus het voordeel dat je geen bril op- of af hoeft te zetten om de kleine lettertjes te lezen.

Bij mij leidt dat tot de volgende sterktes: Bijziendheid-afwijking is links -2.5 en rechts -3.25. Zo waren de glazen van mijn vorige bril uitgevoerd. Een leesbril zou voor mij de sterkte +1.75 moeten hebben. Deze sterkte wordt op het linkeroog opgeteld, zodat mijn nieuwe monovision bril de volgende sterktes heeft: Links -0.75 ( = -2.5 + 1.75 ) en rechts -3.25. Dat heeft tot gevolg dat het rechterglas een stuk dikker is dan het linker. Dat ziet er een beetje opvallend uit, maar alleen mensen die de moeite nemen om mij van de linkerkant en van de rechterkant van opzij aan te kijken, kunnen dit zien. Ik moest mijn opticien er eerst van overtuigen zulke glazen te verkopen, en zelf het risico nemen voor het geval dat ik niet tevreden ben met het resultaat.

Maar hoe zit dat nu met dat samenstellen van die twee beelden door de hersenen? Werkt dat echt en merk je er niks van dat je maar met een oog scherp ziet? Welnu, het werkt, maar...

Ik kan inderdaad weer veraf en dichtbij zien zonder continu mijn bril op- en af te zetten. Maar het beeld is anders dan vroeger. In het begin had ik voortdurend het gevoel alsof een van de brillenglazen beslagen was, het is alsof er iets voor mijn ene oog zit. Het beste "beeld" heb ik buiten als de zon schijnt. Dan is er blijkbaar zoveel licht dat ik bijna geen verschil merk met vroeger. Ook bij het kijken op de computer heb ik een goed beeld, dat ligt er aan dat op die afstand beide ogen redelijk scherp zien. In alle andere situaties heb ik een beeld dat nog het meeste doet denken aan een 3D-film: je ziet alles, maar als je goed oplet heb je het idee dat er iets ontbreekt. Ook neem ik de diepte anders waar. Ik kan niet precies beschrijven wat het verschil is, maar het is anders. Vooral bij het autorijden moet je daar in het begin een beetje bij oppassen.

Wat echt lastig is, dat zijn beelden waarbij felle lichten tegen een donkere achtergrond te zien zijn. Hier kunnen de hersenen blijkbaar het wazige beeld van het slechte oog niet zo goed wegfilteren: ik zie altijd de vage weerspiegelingen van het slechte oog om het scherpe beeld van het goede oog heen (net als bij sommige gecomprimeerde computerbeelden, of een pdf-file die je sterk vergroot). Dit soort beelden zijn bijvoorbeeld de aftiteling van een film: witte letters op een zwarte achtergrond, of, wat veel erger is, de straatverlichting en de lampen van andere auto's wanneer je in het donker autorijdt. Na wat oefening wordt het beter, maar wanneer ik bijvoorbeeld met de auto een tunnel inrijd, dan heb ik daarvoor geen tijd. Het wordt iets beter wanneer ik kort het slechte oog dichtdoe en mij zo concentreer op het beeld van het goede oog. Andersom werkt het uitstekend: donkere letters op een lichte achtergrond zijn haarscherp.

Bij het paragliding, waarbij het natuurlijk belangrijk is dat je de afstanden goed kunt beoordelen, had ik geen last. Dat komt doordat dit buiten is met veel licht, en daar heb ik goed zicht.

Nou ja, perfect is het dus niet. Anderszijds hebben variofocus glazen ook nadelen en perfect wordt het niet meer. Er zijn mensen die nooit wennen aan variofocus, en zelfs als je eraan went blijf je altijd beperkt in je blikveld: dingen die dichtbij zijn moet je altijd door de onderste helft van de glazen bekijken. Ik kijk het dus nog een tijdje aan, en waarschijnlijk blijf ik bij deze oplossing. Bovendien is mijn nieuwe bril modieuzer dan de vorige, en dat is ook een motivatie.

21 opmerkingen:

  1. Goh, interessant! Van monovision had ik nog nooit gehoord. Is dat ook een optie voor mensen die relatief sterk bijziend zijn?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Er zijn grenzen, maar ik weet niet precies waar die liggen. Dat moet je aan de opticien vragen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Moet je maar hopen dat de opticien er aan wil. De grenzen leggen wel redelijk ver. Zo is het ook uitgevonden. Een oud persoon komt bij de oogarts en wordt gevraagd of hij goed verweg kan zien of hij goed kan lezen. Het antwoord op beide vragen is, 'geen probleem!'.
    Dan gaat de oogarts de ogen testen en ze zijn beide heel slecht maar in omgekeerde richting. Als dit ontstaat over vele jaren kunnen de herzenen zih goed aanpassen. Monovision bestaat dus sinds er mensen zijn maar dat we daar gebruik van maken met brillen en lenzen is wel een relatief nieuw idee.
    Het is niet perfect en ik gebruik het al iest langer dan Bob (en met contactlezen) en je blijft het merken maar ik ben wel heel blij met de oplossing. Het werkt better voor sommige mensen dan voor andere.

    Groeten,

    Rob A.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En nog bedankt voor het idee natuurlijk. Zelf was ik er nooit opgekomen.

      Verwijderen
  4. Mocht het niet lukken is het eerste symptoom waarschijnlijk hoofdpijn. Dat kreeg ik namelijk toen een opticien(!) eens een verkeerd glas in mijn bril had gedaan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja maar, hoe kan ik die hoofdpijn van mijn normale hoofdpijn onderscheiden?
      just kidding

      Verwijderen
  5. Ik heb dat van nature enisgzins, als ik mijn lenzen niet in heb. Mijn ene oog is -2,75 en de andere slechts -1,25. Ik vind het wel wat vermoeiend kijken zonder lenzen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Vanmorgen ben ik door een tunnel gereden met veel verkeer (de Elbetunnel bij Hamburg). Alle auto's voor mij begonnen te remmen, dus alle remlichten gingen aan in de donkere tunnel. Toen had ik echt moeite om de afstanden in te schatten. Dat was geen goede ervaring.

    Waar ik ook moeite mee heb, maar dat is iets dat bij andere mensen niet zo vaak voorkomt, is het volgende: bij mij in de straat fiets ik vaak op de stoep omdat de straat uit vreselijke hobbelige kasseien bestaat. De rand van de stoep is niet overal even hoog. Als ik de stoep op en af rijd, dan zijn er twee of drie plekken waar dit het beste gaat omdat daar de stoeprand lager is. En dat kan ik nu bijna niet meer zien, als ik van bovenaf op de stoeprand kijk. (Als ik midden op de straat fiets en van opzij kijk, dan gaat het natuurlijk).

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hallo,

    Grappig en voor mij heel interessant om deze ervaring te lezen.
    Ik sta nu voor een keuze, ik heb één oog laten laseren en er is mij ook aangeboden het andere oog voor lezen te laseren. Ik heb al 40 jaar een veraf bril/lenzen en de laatste 7-9 jaar een leesbril.
    Mijn ene oog is op veraf gedaan en ziet voor veraf prima, het moet nog wat bijkomen, dat zie ik wel, maar wauw wat een verschil.
    De verleiding is heel groot om ook het leesprobleem aan te pakken, maar ja dat laseren valt best mee hoor, maar is geen pretje, dus liever in één keer goed.
    Ik heb nu vandaag voor het eerst in het onbehandelde oog een leeslens gedaan om te kijken of dat fijn is, dus hetzelfde als bij jouw bril, ik heb nu dus een veraf gelaserd oog en een leeslens.
    Mijn grote vraag is duurt het voordat je hersenen hier mee om kunnen gaan. Of zou het direct moeten werken als het werkt?
    Ik vind het nu nog waardeloos kijken, maar ben nogal ongeduldig. Mijn toetsenbord danst en veraf is toch niet geweldig, het lezen trouwens wel, het lijkt alsof dat dominant is.

    Ik hoor graag.
    Groet Sandra

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bij mij werkte het principe eigenlijk meteen. Het gevoel dat je door een bril kijkt met een beslagen glas ging erg langzaam weg, het is er eigenlijk nog steeds een beetje. Er heeft bij mij nooit iets "gedanst".

      Ik heb laatst over een andere methode gelezen voor hetzelfde probleem, dat klonk ook erg interessant. Een Duits bedrijf. In het "lees-oog" wordt in plaats van een lenscorrectie een ring aangebricht die als het ware de pupil verkleint. Je kent waarschijnlijk het effect dat als je door een klein gaatje kijkt, je alles scherp ziet. Dit is het zelfde principe, alleen direkt op het oog, zodat je blikveld niet verkleind wordt. Het nadeel wat ik me hierbij voorstel is dat je in het donker met dat oog dan minder ziet. Hier is de link:

      http://www.sehkraft.de/kamra-inlay.html

      Ik ken geen ervaringsberichten.

      Verwijderen
    2. Dank voor je reactie.
      Leuke blog trouwens, ik ben wat meer gaan lezen, terwijl ik door googlen op dit artikel kwam.
      Groet!

      Verwijderen
    3. "Kamra-Inlay" ist het zoekwoord voor deze methode. In de USA is het nog niet vrijgegeven, wel in een paar andere landen, o.a. Duitsland en Australie. Ondertussen heb ik een paar ervaringsberichten gelezen, en die zijn wisselend.

      Ik heb het met de bril gedaan, omdat je dan makkelijke weer op iets anders kunt overstappen. Ik laat mijn ogen liever niet laseren, daar zijn ze me veels te belangrijk voor. Het is net als met mijn voeten. Als je alleen cosmetische redenen hebt, dan laat ik me liever niet opereren, omdat daar toch altijd risico's bij zijn.

      Verwijderen
  8. Ik heb vorige week 1 oog laten laseren. Dat wennen valt me nog niet mee, maar ben pas een week onderweg. Vooraachter de computer is het heel vemoeiend.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik ben 46 jaar en draag al ruim 15 jaar een bril met 2 X -2.0 correctie.
    Sinds een goed jaar begon het leesprobleem op te duiken.
    Om te kunnen lezen moet ik mijn bril afzetten en als ik contactlenzen draag heb ik absoluut een leesbril nodig om kortbij te kunnen zien.
    Nu sport ik regelmatig en rij ik ook met een bromfiets.
    Vooral in de winter is dat lastig met een bril omdat de glazen dan makkelijk beslaan.
    Ik dus een afspraak gemaakt in de oogkliniek in Rotterdam.
    Het verdict: ik heb keratoconus, een vervorming van het netvlies waardoor laseren niet mogelijk is.
    Nu raadde de arts mij daar aan harde lenzen te nemen type monovision, waardoor ik één oog gebruik om ver te zien en het andere om kortbij te zien.
    Ik heb de diezelfde dag advies gevraagd aan een oogarts in België en wat extra uitleg gevraagd i.v.m. monovision.
    Hij bevestigde dat ik laseren kan vergeten, maar raadt me af om met harde contactlenzen te experimenteren.
    En hij zei de doodweg van in mijn geval monovision te proberen door simpelweg 1 contactlens te gebruiken en te zien of dat werkt voor mij.
    En dat probeer ik nu.
    Het voelt toch wat vreemd aan. Ik heb vooralsnog geen hoofdpijn maar vind toch dat kijken naar TV minder goed gaat dan met correctie op beide ogen.
    Maar ik ga het in alle geval wat tijd geven.
    En ik wacht af of het zicht bij autorijden in het donker meevalt.
    Heb nl. wat last van nachtblindheid.

    Interessant topic is dit in ieder geval.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben persoonlijk blij dat ik me niet heb laten laseren. Ik merk bijvoorbeeld dat als ik 's avonds na het werk, als ik moe ben, naar huis moet rijden in het donker, dat het met de monovision bril moeilijk wordt. Omdat ik geen compromissen wil nemen m.b.t. tot de veiligheid, zet ik dan mijn oude bril (met normale glazen) op.
      Die oude bril gerbuik ik ook als sportbril, met van die buigbare poten aan het einde die om de oren heen gaan.

      Verwijderen
  10. Fraai artikelen, voor monovision ben ik toen uiteindelijk ook mijn ogen laten laseren, heeft enorm veel geholpen, ik kan ooglaserkliniekheuvelrug.nl echt aanraden!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Hoi. Mooi artikel. Ik heb toch nog een vraagje! Hoe zit het met ogen die alleen verziend zijn. Kom je dan uit op een + sterkte in het ene oog. Of klopt dit niet. Dus als ver links en rechts 0 is en voor dichtbij +1.5 dan komt de lens uit op +1.5 toch?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Mirella, uiteindelijk ben ik toch overgestapt op "Gleitsicht", variofocus heet dat geloof ik in het Nederlands.

      Als je alleen maar plus hebt aan een oog, dan zou je theoretisch een lens kunnen dragen voor alleen dat oog. Dan heb je voor dichtbij beide ogen 100%, en voor ver weg een oog. Daarbij ziet het oog met de lens onscherp, wat dan door het goede oog enigzins gecompenseerd wordt.

      Verwijderen
    2. Een van de redenen dat ik toch ben overgestapt op variofocus, is dat ik bij de opticien Pro Optik een bril met variofocus voor 50 (vijftig!) euro kan kopen. Ik heb nu al de tweede. Dat is natuurlijk super voordelig.

      Verwijderen